باکتری شیگلا به‌عنوان سلاح بیولوژیک در بیوتروریسم؛ راهکارهای مقابله با شیگلوزیس

نویسندگان

چکیده

بیوتروریسم شامل سوء استفاده از عوامل بیولوژیک به‌منظور ایجاد ترس یا کشتن انسان‌ها و نابودی دام‌ها یا گیاهان است. این پدیده امروزه با پیشرفت‌های علوم زیستی دامنه‌ای وسیع‌تر و ابعادی جدیدتر به خود گرفته است که از آن جمله می‌توان به میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و یا سموم آن‌ها اشاره نمود. یکی از عوامل میکروبی بسیار مستعد جهت استفاده در کاربردهای نظامی، باکتری شیگلا است. شیگلوزیس یک بیماری عفونی است که سرایت‌پذیری بالایی داشته و با بی‌حالی، کسالت، اسهال، تب، حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی، خون و موکوس یا چرک در مدفوع همراه می‌باشد. چندین فاکتور و ویژگی در این باکتری سبب گردیده تا به‌عنوان یک عامل بیولوژیک مستعد برای اهداف جنگ‌های بیولوژیک مطرح شود. دلایل مهم استفاده از شیگلا در کاربردهای بیوتروریستی عبارت‌اند از: 1- دوز عفونی کننده خیلی پایین، 2- وجود راه‌های مختلف انتقال، 3- مقاومت دارویی روزافزون نسبت به عوامل دارویی، 4- قدرت انتشار بالا و ایجاد عفونت‌های ثانویه در یک جمعیت و 5- مرگ و میر نسبتاً بالا در مقایسه با باکتری‌های هم‌خانواده. یکی از بهترین راه‌های مقابله با باکتری شیگلا تولید واکسن‌های حفاظتی بر علیه آن است که با توجه به مشکلات تهیه واکسن‌های کار آمد، انتخاب بهترین عامل برای تحریک مناسب و ماندگار سیستم ایمنی حائز اهمیت است. امروزه با پیشرفت و توسعه فناوری‌های مهندسی ژنتیک، نگرش‌های جدیدی برای ساخت واکسن‌های زنده با قدرت بیماری‌زایی پایین و یا بدون قدرت بیماری‌زایی بر اساس حذف ژن‌های مؤثر در ایجاد بیماری در باکتری هدف شکل گرفته که به نظر می‌رسد به‌عنوان ابزاری در مقابله با شیگلوزیس می‌تواند راهگشا باشد. در این مطالعه علاوه بر بررسی اجمالی بیوتروریسم از زوایای مختلف، به بررسی راه‌های گوناگون مقابله با شیگلا و انواع واکسن‌های ساخته شده بر علیه آن پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها