ارزیابی میزان اعمال و به‌کارگیری الزامات سازه‌ای پدافندغیرعامل در سامانه قطار شهری اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

با توجه به تهدیدات پیش­ روی کشور، احداث سازه­ های مقاوم برای مقابله با تهدیدات مختلف و نیز ایجاد پناهگاه­ها و فضای امن در شهرها یک ضرورت ملی تلقی می‌گردد.  سامانه­ های قطار شهری به ­واسطه برخورداری از مزیت­ های مختلف و با رعایت معیارها و شاخص­ هایی، از پتانسیل بالایی جهت تامین بخشی از نیاز شهرها به پناهگاه و فضای امن برخوردارند. طبعا جهت نیل به چنین هدفی لازم است با استفاده از آخرین دستاوردهای علمی و با انجام  اقدامات ضروری، توان دشمن را کاهش و یا خنثی نمائیم. اعمال ضوابط و شاخص­ های پدافند غیرعامل در مراحل مختلف طراحی تا بهره­ برداری سامانه­ های قطارشهری به­ ویژه در بخش سازه از موثرترین شیوه مقابله با تهدیدات  می­ باشد. سامانه درحال ساخت قطارشهری اهواز یکی از نمونه­ های مشابه در این زمینه بوده که  به ­واسطه آسیب­ پذیری شهرستان اهواز در برابر تهدیدات و عدم برخورداری از فضای امن و پناهگاهی، ضروری است تا پیش از پایان عملیات اجرایی سامانه، ضمن ارزیابی  آسیب­ پذیری­ آن در برابر تهدیدات، امکان استفاده از آن به ­عنوان فضای امن بررسی شود. با توجه به عدم وجود ضوابط و دستورالعمل­ های پدافند غیرعامل در خصوص سازه­ های در حال ساخت، لذا در پژوهش حاضر سعی شده تا با بررسی ضوابط و الزامات دستورالعمل ­های پدافند غیرعامل در طرح­های جدید و  مقایسه آن­ها با مبانی طراحی و اجرایی سامانه در مواردی چون قرارگیری دور از دسترس جنگ­ افزار دشمن و طراحی انفجاری اجزای سازه­ای، آسیب ­پذیری سامانه قطارشهری و نیز امکان استفاده از آن به­ عنوان فضای امن مورد بررسی قرار گیرد. براساس نتایج مطالعات انجام ­شده، سامانه مذکور در برابر تهدیدات احتمالی، آسیب­ پذیر می­ باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation and Analysis of Passive Defense Structure Requirements in Ahvaz Metro System

چکیده [English]

With the probability of offensive military threats in Iran, the need for design and construction of
structures which can be capable of any threats and the development of safe structures for people
living in metropolitan cities in a necessity and inevitable. The design of Ahvaz Metro system with
the capabilities of criterion and index has a very high potential for meeting the needs of a large
urban safe structure for a large number of people especially those located in the city center. In order
to reach this goal, the necessity in the use of the more update research knowledge and with
preventive measures, it is possible to reduce or eliminate the enemy’s threats. By implementing the
criteria and instructive passive defensive measures in the different stages of design to operation
especially in the civil engineering area can be regarded as the most effective step in reaching the
standards. But as the first line of Ahvaz metro in under construction, the need for decreasing the
threats for the city of Ahvaz located near to borders with neighboring countries is a necessity for
structure evaluation and analysis of the entire line in the construction process and prior to the
operation level of the project. As there is a lack of efficient criteria or instructions on passive
defensive measure for the structures under construction, this research aims to evaluate and analyze
the existing design criteria and instruction of passive defensive rules with the design criteria of the
Ahvaz Metro for all types of explosives on the structure of the first line in order to reach the
possibility of safe point for people using the metro line. The research analysis indicates that the
design of the first line does not have the potential for a safe space in the case of danger due to air or ground explosions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive Defence
  • Explosive design
  • Ahvaz Metro
  • Safe Space
  1. دهقانی، اسفندیار، ایستگاه مترو، پناهگاه عمومی، پایگاه سازمان پدافندغیرعامل،1391.##
  2. فرجی سبکبار، حسنعلی، امیدپور، مرتضی، مدیری، مهدی، بسطامی نیا، امیر، ارائه مدل پهنه بندی آسیب پذیری شهر اهواز با استفاده از مدل مرتب­سازی گزینه ها مبتنی برپروفایل(SSP)، دو فصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت بحران، شماره ششم، پاییز و زمستان، 1393.##
  3. سازمان پدافند غیرعامل کشور، معاونت فنی، دستورالعمل فنی طراحی سازه­ها در برابر سلاح­های متعارف، نشریه­ شماره­ 103-1124، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، مجتمع دانشگاهی آمایش و پدافند غیرعامل، مهر 1392.##
  4. سازمان پدافند غیرعامل کشور، معاونت فنی، آئین نامه فنی سازه­های امن، طراحی و محاسبه سازه، نشریه شماره 100-1123، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، مجتمع دانشگاهی آمایش و پدافند غیرعامل، مهر 1392.##
  5. سازمان پدافند غیرعامل کشور، معاونت فنی، دستور دستورالعمل فنی طراحی سازه­ها در برابر انفجارات اتفاقی، طراحی سازه بتن آرمه، نشریه شماره 107-1126، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، مجتمع دانشگاهی آمایش و پدافند غیرعامل، مهر 1392.##
  6. مبحث 21 مقررات ملی ساختمان، سازمان پدافند غیرعامل کشور.##
  7. میرزینلی، سیدحسین، کولیوند، فرشاد، مدلسازی عددی پایداری تونل در توده سنگ ضعیف در برابر انفجارهای سطحی با استفاده از روش عددی اجزاء مجزا، نخستین همایش آسیایی و نهمین همایش ملی تونل، 1390.##
    1. M. R. C, “Explosive and rock blasting field technical operation atlas powder company subsidiary of the tylor corporation,” atlas powder company Dallas texas, 1987.##
  8. ناطقی، رضا، شیوه­های مهندسی در طراحی پدافند غیرعامل سازه های زیرزمینی، همایش سراسری پدافند غیرعامل در علوم و مهندسی، دانشگاه جامع امام حسین، بهمن 1392.##
  9. بخشنده، حسن، تحلیل عددی تاثیر عوارض ساختاری بر انتشار موج تراکمی حاصل از انفجار در ماده بسپاری پلیمری (پلکسی گلاس)، مجله ژئوفیزیک ایران، صص. 1-11 ،1386.##
    1. “Fundamentals of Protective Design for Conventional Weapons,” in U. S Department of the Army, 1986.##
    2. P. S. Bulson, “Explosive loading of engineering structures,” E & FN Spon press, 1997.##
    3. M. Bangash, “Shock impact and explosion- structural analysis and design,” Springer 2009.##
  10. آل رسول، سهیل، مقایسه روش­های طراحی لرزه­ای بر اساس سطح عملکرد، پایگاه پیام عمران.##
  11. سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور، دستورالعمل بهسازی لرزه­ای ساختمان­های موجود، نشریه شماره 360، 1385.##
  12. هویدافر، بهروز، مبانی نظری ورودی و خروجی پناهگاه­ها با دیدگاه پدافند غیر عامل، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مالک اشتر، 1386.##
  13. بیطرفان، مهدی، طراحی و مستندسازی ورودی­ها و اجزای مربوطه در فضاهای امن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مالک اشتر، 1390.##
    1. R. L. Sterling & J. Carmody “Overview of Subsurface Space Utilization,” Underground Space Design, wiley, 1993.##