ملاحظات پدافند غیرعامل در مکان‌یابی سدهای مخزنی با استفاده از روش AHP

سعیدی, علی; دریجانی, الله بخش

ملاحظات پدافند غیرعامل در مکان‌یابی سدهای مخزنی با استفاده از روش AHP

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار دانشگاه جامع امام حسین(ع)

² دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی پدافند غیرعامل دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

برنامه‌ریزی کمّی و کیفی یک مکان، نیازمند داشتن اطلاعات جامعی از عوامل فنّی، اقتصادی، پدافندی، اجتماعی و محیط‌زیستی در سطح کلان می‌باشد. امروزه کشورهایی که خسارات ناشی از بلایا را تجربه نموده‌اند، به‌منظور حفظ سرمایه‌های ملّی، توجه خاصی به پدافند غیرعامل^{^[1]} نموده و در راهبرد دفاعی خود جایگاه ویژه‌ای برای آن قائل شده‌اند. بدیهی است، انتخاب مناسب‌ترین مکان، همواره از مسائل حائز اهمیت در پدافند غیرعامل به‌شمار می‌آید؛ به‌طوری که پتانسیل‌های موجود، می‌تواند در راستای حمایت از اصول پدافند غیرعامل قرار گرفته و درصورت عدم‌ وجود این قابلیت‌ها، صدمات جبران‌ناپذیری در دستیابی به اهداف پدافند غیرعامل ایجاد نماید. لذا شناسایی و بررسی شاخص‌ها و معیارهای مکان‌یابی^{^[2]} بهینه، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. از سوی دیگر، حفاظت و تأمین آب به‌عنوان ماده حیاتی، از طریق احداث سدها ضروری است. در پژوهش حاضر تلاش شده تا با شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های پدافند غیرعامل مؤثر بر مکان‌یابی سدهای مخزنی - به‌منظور حداقل‌سازی خسارات، پیامدهای احتمالی و شناخت دقیق تهدیدها - که اطلاعات مورد نیاز از طریق طراحی و تکمیل پرسش‌نامه مقایسات زوجی که توسط کارشناسان و مدیران صنعت سد جمع‌آوری گردیده با بهره‌گیری از تکنیک منعطف تحلیل فراگیر داده‌ها^{^[3]} در نرم‌افزار (EC)^{^[4]} استخراج و تحلیل شود. نتایج نشان داد، در میان زیرشاخص‌های پدافند غیرعامل، «امنیت»، «بازدارندگی»، «ایمنی»، «سهولت مدیریت‌های بحران و ریسک (حوادث و بلایای طبیعی و انسان‌ساز)»، «آب‌گرفتگی و نشت»، «زلزله»، «مرمت‌پذیری» و «شکستگی سد»، به‌ترتیب با اختصاص ضرایب وزنی 385/0، 226/0، 167/0، 064/0، 041/0، 040/0، 039/0 و 038/0 در اولویت اصلی مکان‌یابی سدهای مخزنی قرار دارند.

[1]- Passive Defense

[2]- Site Locating or Site Selection

[3]- Analytical Hierarchy Process (AHP)

[4]- Expert Choice

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Passive Defense Considerations in the Site Location of Reservoir Dams Using the AHP Method

نویسندگان [English]

A. Saeidi ¹
A. Derijani ²

¹ imam hossein university

² ihu

چکیده [English]

The qualitative and quantitative planning of a site requires comprehensive information about technical, economic, defense, social and environmental factors on a large scale. Nowadays, the countries which have experienced damages caused by disasters, pay particular attention to passive defense in order to preserve national assets and have placed a special position in their defense strategy. It is certain that the selection of the best location is always considered as passive defense important issue, such that the existing potentials can be placed in line with the principles of passive defense and the lack of these capabilities causes irreparable damages to the achievement of passive defense objectives. Hence, identifying and investigating the indexes and criteria of optimum site selection are an inevitable necessity. On the other hand, safeguarding and providing water as a vital element through establishing dams, is necessary. This research is intended to minimize damages, possible impacts and also to precisely identify threats through identifying and ranking passive defense indexes affecting site location of reservoir dams. The necessary information was gathered through designing and filling out even comparison questionnaires which was collected by industry experts and managers and this information was extracted and analyzed through utilizing the Analytical Hierarchy Process in the Expert Choice software. The results indicate that among passive defense indexes, issues such as "security", "deterrence", "safety", "simplicity of risk and crisis management (natural and man-made disasters)", "leakage and water blockage", "earthquake", "reconstruction", "dam rupture" are respectively on the main priority of the site location of reservoir dams with weight coefficient of 0.038, 0.039, 0.040, 0.041, 0.064, 0.167, 0.226, 0.385.

کلیدواژه‌ها [English]