بررسی راهبردهای طراحی بافت محله ای بر اساس پدافند غیرعامل (نمونه موردی ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی و استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، دزفول، ایران

چکیده

ایلام شهری است که از دیرباز به علت موقعیت ژئوپولیتیکی، در معرض تهاجمات نظامی بوده است که خسارت‌بارترین مورد در زمان دفاع مقدس، بر این شهر وارد شده است. باتوجه به پیشینه شهر ایلام در برابر تهاجمات و موقعیت جغرافیایی آن، طراحی منطبق بر پدافند غیرعامل، ضروری به نظر می‌رسد. آنچه بحث پدافند غیرعامل را در شهر ایلام، ویژه می‌سازد، موقعیت این شهر در استحکاماتی طبیعی مانند رشته‌کوه سیوان و نوع ذهنیت معمارانه طبقه شهری است.از مهم‌ترین عوامل کاهش‌دهنده تلفات انسانی در حملات نظامی و بلایای طبیعی در مناطق شهری معماری استاندارد و انطباق مساکن با اصولی همچون مکان‌گزینی و جانمایی بهینه ساختمان، پراکندگی مناسب بنا، رعایت اصول اختفاء، استتار و فریب، درجه مرمت‌پذیری بالای ساختمان و معماری داخلی ساختمان در ارتباط با پدافند غیرعامل است. روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه­ای اسنادی و نیز برداشت های میدانی از محدوده مورد مطالعه است. نگارندگان براساس مطالعات و سنجش وضع موجود با مولفه­های به­کارگیری پدافند غیرعامل، بر این عقیده هستند؛ مولفه‌های بهینه معماری ساختمان و معماری بومی از منظر پدافند غیرعامل در شهر ایلام شامل تعیین طرح هندسی بنا، موقعیت بازشوها، نحوه دسترسی و پیش‌بینی فضای امن به‌عنوان فضای چندعملکردی برای ساختمان‌های با درجه اهمیت بالا تا متوسط می­باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying on Design Strategies Based on Passive Defense in District Texture (Case Study: Ilam)

چکیده [English]

Ilam has been exposed to invasion, Due to its geographical location that the Worst was during the iran-iraq war. According to the Ilam history against attacks and its geographic location, Designing based on passive defense is essential.  Because of ilam,s location in the natural fortifications , Sivan Mountains, and ilamian architectural mentality The passive defense in ilam is an importance issue. The most important factors in reducing civilian casualties in military attacks and natural disasters in urban areas are: site selection, the optimum layout of the building, the good dispersion, Principles of concealment, Camouflage and deception, Interior Design Building standard architecture and compliance with the house standards. Analytical descriptive method is the based methodology to study the role of passive defense in planning urban housing. The authors believe that; Determine the geometric design, openings Position, access, Prediction secure environment for multi-functional space for buildings with high to medium priority, Optimized components of the architecture from the perspective of passive defense in Ilam city are the main result in this article to get the best design based on passive defense.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive Defense
  • Urban
  • Architecture
  • Ilam
  1. فرامرزی، عباس، حقیقت نایینی، غلامرضا، مکان­یابی پناهگاه­های عمومی با رویکرد پدافند غیرعامل در منطقه 12 شهر تهران، فصلنامه علمی ترویجی پدافند غیرعامل، سال چهارم، شماره 2، صص. 47-29، 1392.##
  2. شهسواری، حامد، قربانی، وحید، ربیعی، بهاره، تبیین اصول و ملاحظات دفاع شهری و رویکرد پدافند غیرعامل با تاکید بر سلولار نمودن شهرها، مدیریت شهری، بهار 1394، دوره  14، شماره  38، صص. 390-371، 1394.##
  3. عندلیب، علیرضا، اخگر، حامد، ارزیابی نحوه بهره­گیری از مفهوم پدافند غیرعامل در طرح­های توسعه و عمران (جامع) شهری، پژوهش و برنامه­ریزی شهری، پاییز 1394، دوره  6، شماره  22، صص. 124 -111 ،1394.##
  4. حاتمی­نژاد، حسین، عظیم­زاده ایرانی، اشرف، ساماندهی محلات شهری بر مبنای الزامات پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: محلات ناحیه شش منطقه دو شهر تهران)، نشریه: اطلاعات جغرافیایی زمستان 1394، دوره  24، شماره  96، صص. 112-91، 1394##.

 

  1. Rubén Sánchez, “Civil Defense and Cultural Property,” Francis and tailor group, London, 2007.##
  2. www.medsab.ac.ir/uploads/padafand/ashnaee_padafand##
  3. علی­فتحی، رشید، دفاع غیرعامل در بافت­های فرسوده شهری، برگزیده مجموعه مقالات دومین همایش جامعه ایمن شهر تهران، 1394.##
  4. راهنمای مبحث 21 پدافند غیر عامل، ناشر: توسعه ایران، گردآورنده: دفتر مقررات ملی ساختمان، 1391.##
  5. فرزام شاد، مصطفی، عراقی زاده، مجتبی، مبانی برنامه‌ریزی و طراحی شهر امن از منظر پدافند غیرعامل، اصفهان، نشر علم آفرین، 1391.##
    1. http://www.globalsecurity.org/military/library/policy/army/fm/7-90/Ch7.htm##

11. حبیبی، محسن، مرمت شهری: تعاریف، نظریه‌ها، تجارب، منشورها و قطع نامه‌های جهانی، روش‌ها و اقدامات شهری دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ، 1394.##

  1. عبداللهی، مجید، مدیریت بحران در نواحی شهری، تهران، انتشارات سازمان شهرداری‌ها، 1382.##

##عزیزی، محمدمهدی، برنافر، مهدی، فرآیند مطلوب برنامه‌ریزی شهری در حمله‌های هوایی از دیدگاه پدافند غیرعامل، نمونه موردی تهران: مقاله فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری، شماره اول، 1391.