مکان‌یابی پایدار بیمارستان با رویکرد پدافند غیرعامل به روش ترکیبی AHP-TOPSIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه یزد، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی صنایع

2 دانشگاه یزد

3 دانشگاه تهران

چکیده

مسئله‌ مکان‌یابی، یکی از موضوعات مهمی است که برای حل بهینه‌ آن، باید معیارهای زیادی موردتوجه قرار گیرد و برخلاف گذشته، انتخاب یک مکان، تنها برحسب معیارهای اقتصادی، سازمان­ها و تمامی ذینفعان آن­ها را با مشکل مواجه می‌سازد. به همین منظور در نظر گرفتن معیارهای پایداری (معیارهای اقتصادی،اجتماعی،محیط زیست) در تصمیمات مکان­یابی امری اجتناب‌ناپذیر می­باشد. اتخاذ تصمیم بهینه در مکان‌یابی تأسیسات حساس مانند بیمارستان‌ها نیز، یکی از موضوعات چالش‌برانگیزی است که باید با توجه به معیارهای پایداری صورت گیرد. از طرف دیگر به دلیل اهمیت این تأسیسات در شرایط بحرانی (مانند جنگ)، مکان‌یابی بیمارستان جزء برنامه­ریزی­های پدافند غیرعامل نیز به شمار می­آید. در تحقیقات موجود در زمینه‌ مکان‌یابی تأسیسات حساس، به‌طور پراکنده برخی از معیارهای پایداری در ترکیب با پدافند غیرعامل مورد توجه قرارگرفته است اما در این تحقیق سعی شده است با بررسی معیارهای مهم پایداری و پدافند غیرعامل برای اولین بار با ارائه‌ یک چارچوب کلی، از این معیارها در انتخاب مکان بهینه استفاده ‌شود، با دسته‌بندی معیارهای پایداری و پدافند غیرعامل با استفاده از روش تصمیم­گیری چند معیارها ترکیبی AHP-TOPSIS، از این معیارها برای تأسیس بیمارستان در شهرستان آمل استفاده‌ شده است. نتایج حاصله، بهترین مکان را از نظر مسائل پدافندی و محیطی جهت احداث بیمارستان نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Robust Location of Hospitals in with Passive Defense by Integrated AHP-TOPSIS Method (Case Study; Amol County)

چکیده [English]

Hospital location is a critical issue, that many criteria should be considered for solve it and unlike the past, selecting a location, only in terms of economic criteria, it is difficult for all stakeholders and organization. Therefore, considering the sustainability criteria (criteria of economic, social, environmental) in decisions, may to-be inevitable. Locate critical facilities such as hospitals optimal decision is also a controversial issue that must be done according to criteria of sustainability. On the other hand, because of the importance of the facilities in critical situations (such as war), location of hospital also is a part of passive defense planning. In exist researches about critical site, few sustainable criteria have been considered by passive defense criteria, but in this paper, by check the significant sustainable and passive defense criteria, a total framework are proposed for the first, and by this criteria, optimum location is selected. With classification this criteria, using by Group AHP-TOPSIS, this criteria used for construction of hospital in Amol city . Results show the best site for location of hospital with considering defenses and environmental factor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hospital location
  • robust location
  • passive defense
  • multi criteria decision making

مراجع

  1. جمالی، فیروز، موسوی، میرستار صدر، اشلقی، مهدی، درآمدی بر مبانی مکان‌یابی و طراحی بیمارستان‌ها، فصلنامه بیمارستان، صص. 97-88، 1390.##
    1. A. Pour Ahmad and A. Nikpour, “Comparative Evaluation of Published Books in Urban Land Use Planning between 1999-2003,” Geographical Research Quarterly (Mashhad), no. 82, 2006. .##
    2. M. R. Pour Mohammadi, “Urban Land Use Planning,” Tehran: Samt publisher, 2003..##
    3. E. Shieh, “Urban Planning and Land Use Encyclopedia of Urban and Rural Management,” Tehran: The Great Persian Encyclopedia Foundation and Iran Municipalities and Rural Management Organization, 2007..##
    4. M. T. Razavian, “Urban Land Use Planning,” Tehran: Monshi Publishing, 2002..##
    5. J. Taghinezhad, “Approaches to Hospitals Site Selection in City of Tehran,” Supervisor: Dr. Firooz Jamali, Unpublished Thesis in Geography and Urban Planning, Tabriz: University of Tabriz, 1993..##
    6. M. Mohseni, “Medical Sociology,” Tehran: Tahoora, 2003..##
    7. A. Parhizkar, “Appropriate Pattern for Locating Urban Public Facilities with Help Models and Urban GIS,” Supervisor: Hossein Shakuie; Unpublished Thesis in Ph.D.  of Geography and Urban Planning, Tehran, Tarbiat Modarres University, 1997..##
    8. H. Samadi Alinia and M. R. Delavar, “Tehran’s seismic vulnerability classification using granular computing approach,” Società Italiana di Fotogrammetria e Topografia (SIFET), 2011..##
    9. L. Chen, J.Olhager, and O. Tang, “Manufacturing facility location and sustainability: A literature review and research agenda,” International Journal of Production Economics, vol. 149, pp. 154-163, 2014..##
  2. رجبی، محمدرضا، گلمهر، احسان، مجیدی، داود، رستگار، عبدالمطلب، ”الگوی مکان‌یابی نیروگاه‌های برق‌آبی با رویکرد پدافند غیرعامل و با بهره‌گیری از TOPSIS: مطالعه موردی استان اصفهان،“ مجله علمی-پژوهشی علوم و فناوری‌های پدافند غیرعامل، سال دوم، شماره 4، صص. 324-315، زمستان 1390.##.

 

  1. فعلی، محمد، احمدی، سجاد، حاتمی نژاد، حسین، ” مکان‌یابی مراکز بهداشتی - درمانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه موردی: منطقه چهارشهر شیراز)،“ چهارمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، 1391.##.

 

  1. فیض اللهی، جواد، شکوهی، امیرحسین، مدرس یزدی، محمد، تارخ، محمد جعفر،”طراحی مدلی استوار برای مکان‌یابی  واحدهای خدمات بیمارستانی و کارایی آن ها،“ مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سال چهاردهم، شماره 4، پیاپی 70، صص. 198-191، 1388..##
  2. احمر لوئی، محمدحسین، ”پدافند غیرعامل در جنگ‌های نوین،“ دانشکده فارابی، تهران، 1389..##
    1. S. Spilerman, “Structural character– istics of cities and severity of racial disorders,” American sociological eview seattle, vol. 41, 2005..##
  3. موحدی نیا، جعفر، ”اصول و مبانی پدافند غیرعامل،“ انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر، 1386..##
  4. شکویی، حسین، ”دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری،“ جلد اول، تهران، انتشارات سمت، 1387..##
  5. پیمان، صفا، ”استحکامات و سازه‌های امن،“ تهران، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، 1386..##
  6. حسینی، احمد، احدنژاد روشتی، محسن، مدیری، مهدی، سعید، آریش، ”مکان‌یابی مراکز بیمارستانی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری (نمونه موردی: منطقه 3 تهران)،“ مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره بیست و یکم، 1392..##
  7. نظریان، اصغر، کریمی، ببراز، ”ارزیابی توزیع فضایی و مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر شیراز با استفاده از GIS ،“ فصلنامه‌ی جغرافیای چشم‌انداز زاگرس (2)، صص. 19-5، 1388..##
  8. عزیزی، منصور، ”کاربرد سیستم های اطلاعات جغرافیایی در مکان‌یابی، توزیع فضایی و تحلیل شبکه مراکز بهداشتی و درمانی نمونه موردی: شهر مهاباد،“ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز،1383..##
    1. E. B. Parker and J. L. Campbell, “Measuring access to primary medical care: some examplesof theuse of geographical information systems Chang,” Health & Place, vol. 4, pp. 183–193, 1998..##
    2. M. H. Vahidnia, A. A. Alesheikh, and A. Alimohammadi, “Hospital site selection using fuzzy AHP and its derivatives,” Journal of Environmental Management, 2009..##
  9. فعلی، محمد، احمدی، سجاد، حاتمی نژاد، حسین، ”مکان‌یابی مراکز بهداشتی –درمانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه موردی: منطقه چهارشهر شیراز)،“ چهارمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، 1391.##

 

  1. فیض اللهی، جواد، شکوهی، امیرحسین، مدرس یزدی، محمد، تارخ، محمد جعفر، ”طراحی مدلی استوار برای مکان‌یابی  واحدهای خدمات بیمارستانی و کارایی آن ها،“ مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سال چهاردهم، شماره 4، پیاپی 70، صص. 198-191، 1388..##
    1. A. M. Mosadeqrad, “Hospital Organization and Professional Administration Handbooks (1),” Tehran: The Dibagaran Artistic and Tural Institute, 2004..##
    2. H. Dargahi, N. Sadr Momtaz, and F. Faraji, “Hospital Standards,” Tehran: University of Tehran Press, 2005..##
    3. S. M. R. Mousavian, “Principles of Urbanism and Architecture,” Tehran: Azarakhsh Publishing, 2006..##
    4. M. Saffar Zadeh and Gh. Masoumi, “Airport Planning and Design: Planning,” Tehran: Ministry of Road and Transportation (Deputy of Education Research and Technology Transportation Research Institute), 2004..##
    5. E. Shieh, “Work Room of Urban Planning,” Tehran: Payame Noor University Press, 2003..##
    6. R. L. Colling, “Hospital and Health Care Security,” Boston: Butteworth –Heineman, 2001..##
  2. ابراهیمی، حجت، عموری، محمدجواد، حسنی مقدم، غلامرضا،  ”مکان یابی بیمارستان ها با رویکرد پدافند غیرعامل مطالعه موردی شهر قم،“ دومین همایش ملی معماری پایدار و توسعه شهری با رویکرد پدافند غیر عامل در معماری و شهرسازی، قم، انجمن علمی پدافند غیرعامل ایران،  شرکت پنام خط نوین، ۱۳۹۳..##
    1. I. Basak and T. Saati, “Group dicision making using the analytic hierarchical process,” mathl. Compat. Modelling, vol. 17, no. 415, pp. 101-109, 1993..##
    2. E. Shieh, “Work Room of Urban Planning,” Tehran: Payame Noor University Press, 2003..##

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 مهر 1394
  • تاریخ بازنگری: 15 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397
  • تاریخ انتشار: 21 آذر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار