ایران دریکی از حساسترین نقاط جهان قرارگرفته است. جایی که علاوه بر وقوع جنگها و حملات تروریستی، انواع مخاطرات طبیعی نیز هرساله خسارتهای مالی و جانی زیادی برجای میگذارد. در این میان، توجه به شهرها، به دلیل تجمع بیشتر سرمایههای مادی و معنوی کشور، اهمیت زیادی دارد. شهرهای استان خوزستان علاوه بر اینکه در دوران هشتساله دفاع مقدس آسیبهای فراوانی دیدند امروزه نیز در معرض انواع مخاطرات طبیعی و انسانساخت قرار دارند. شهر دزفول دارای شرایط استراتژیک در استان است و با توجه به سابقهای که در جریان جنگ تحمیلی دیده شد بارها و بارها مورد حملات موشکی دشمن قرارگرفته است. بنابراین، توجه به اصول پدافند غیرعامل در ساختارهای عمومی این شهر اهمیت فراوانی دارد. یکی از مهمترین زیرساختهای شهرها، بیمارستانها هستند تا علاوه بر خدماترسانی در زمانهای عادی در هنگام بحران نیز عملکرد مناسبی داشته باشند. بدیهی است بیمارستانی میتواند چنین نقشی را ایفا کند که اصول پدافند غیرعامل در آن بهدرستی اجراشده باشد. بر این اساس بیمارستان دکتر گنجویان شهر دزفول بهعنوان یک بیمارستان فعال و بااهمیت شهر دزفول انتخاب شد و ازنظر طراحی و مکان گزینی موردبررسی قرار گرفته است. در این پژوهش بیمارستان گنجویان از دو منظر مکانیابی و طراحی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس معیارهای استخراجشده برای تحلیل، بیمارستان از حیث مکانیابی با اصول پدافند غیرعامل هماهنگی دارد. اما در خصوص معماری و طرح ساختمان اصول پدافند تا حدی در ساختمان اجراشده است و سایر اصول را میتوان در چشمانداز بیمارستان و طرحهای مختلف، بدون ایجاد تغییرات اساسی در ساختمان، اجرا کرد.
مقررات ملی ساختمان (مبحث 21)، نشر توسعه ایران، چاپ پنجم، صص. 6-1، 1391.
حسینی، سید بهشید، بیطرفان، مهدی و همکاران، ارزیابی بازشوی همساز با معماری پدافند غیرعامل با بهرهگیری از روش تحلیل سلسله مراتبی، دو فصلنامه دانشگاه هنر 11، صص. 36-25، 1391.
حسینی، سید هادی، صدیقی، ابوالفضل، حسینی امینی، حسن، آسیبشناسی بیمارستانهای شهر مشهد با تأکید بر پدافند غیرعامل (بیمارستانهای رضوی و امام رضا)، شماره 42،صص. 238-211، 1393.
حسینی، سید احمد، احدنژاد روشتی، محسن و دیگران، مکانیابی مراکز بیمارستانی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری (منطقه 3 تهران)، جغرافیا و توسعه ناحیهای 21،صص. 245-223، 1392.
مجموعه مقالات مهندسی و مدیریت پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، دانشکده و پژوهشکده پدافند غیرعامل، 1391.
اصغریان جدی، احمد، الزامات معمارانه در دفاع غیرعامل پایدار، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1386.
حسینی، سید هادی، صدیقی، ابوالفضل، تحلیلی بر آمایش فضایی مکانی فضاهای درمانی مشهد با رویکرد پدافند غیرعامل"، آمایش سرزمین، شماره 2،صص. 361-335، 1393.
حاجی ابراهیم زرگر، اکبر، مسگری هوشیار، سارا، پدافند غیرعامل در معماری راهکاری جهت کاهش خطرپذیری در برابر سوانح، سومین کنفرانس بینالمللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه طبیعی، 1386.
شریفی رسائی، حمیدرضا، تعیین اهداف و راهبردهای پدافند غیرعامل در طرحهای توسعه شهری، فصلنامه علمی ترویجی پدافند غیرعامل، سال ششم 2،صص. 89-75، 1394.
کامران، حسن، امینی، داوود، حسینی امینی، حسن، کاربرد پدافند غیرعامل در برنامهریزی مسکن شهری، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، شماره 15،صص. 88-75، 1391.
روشنفکر جورشری، سبحان، نجفقلیپور کلانتری، نسیم، محمد زهرایی، سبحان، ایجاد سیستم پدافند غیرعامل با بهرهگیری از مصالح هوشمند در ساختمانهای پایدار، کنگره بینالمللی پایداری در معماری و شهرسازی، شهر مصدر، دبی، 1393.
حسینی، سید بهشید، الزامات پدافند غیرعامل در معماری بناهای درمانی، دومین پودمان آموزش مدیران دفاتر فنی دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور، 1386.
حسینی امینی، حسن، اسدی، صالح، برنافر، مهدی، ارزیابی ساختار شهر لنگرود جهت برنامهریزی پدافند غیرعامل، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،صص. 149-129، 1389.
نظام خیرآبادی، سید امیر، الزامات دفاع غیرعامل در مراحل طراحی و ساخت بیمارستانهای صحرایی با تأکید بر استتار، اختفا و فریب، همایش سراسری پدافند غیرعامل، دانشگاه امام حسین، 1392.
پورمحمدی، تدوین استاندارد معاونت فنی، شرایط و نحوه انتخاب زمین مراکز درمانی و بیمارستانی، 1393.
عسگری، مسعود، میرزایی، محمد، سوادکوهی فر، ساسان، بررسی بیمارستانهای صحرایی ش. م. ه از منظر پدافند غیرعامل، فصلنامه علمی ترویجی پدافند غیرعامل، سال سوم 4، صص. 35-21، 1391.
تقوایی، مسعود، جوزی خمسلویی، علی، مدیریت و برنامهریزی مناطق شهری برای مقابله با حوادث تروریستی با رویکرد پدافند غیرعامل (مسیرهای راهپیمایی اصفهان)، همایش سراسری پدافند غیرعامل، دانشگاه امام حسین، 1392.
فرزام شاد، مصطفی، ملاحظات طراحی محوطهها از منظر پدافند غیرعامل، فصلنامه علمی ترویجی پدافند غیرعامل، سال دوم 1، صص. 66-57، 1389.
Department Of Defense (DOD), “Structures to Resist the Effects of Accidental Explosions,” UFC 3-340-02, USA, 2008.
Department Of Defense (DOD), “Minimum Antiterrorism Standards for Building,” USA, 2002.
J. B. Conant, “Effects of Impact and Explosion,” National Defense Research Committee, Washington D. C., 1996.
FEMA-453, “Risk Management Series,” Safe Rooms and Shelters, Protecting People Against Terrorist Attacks, 2003.
FEMA-426Risk, “Management Series, Reference Manual to Mitigate Potential Terrorist Attacks against Building,” 2003.