پاسخ‌گویی هم‌زمان به ایمنی و امنیت در فرآیند طراحی معماری مجموعه‌های صنعتی با ایده دفاع عمقی

نویسندگان

1 دانشگاه رازی کرمانشاه

2 استاد دانشگاه علم و صنعت

چکیده

پاسخ­گویی به الزامات ایمنی و امنیت، از مهمترین دغدغه­های طراحی در مجموعه­های صنعتی به­حساب می‏آید. تعدد خطرات محتمل در این مجموعه­ها به انضمام سنگین­بودن تلفات مالی و جانی، مؤید اهمیت تلاش‏های عملی و نظری درجهت افزایش ضریب ایمنی و امنیت آن­ها است. این نوشتار به ­دنبال پاسخ­دادن به چگونگی ارتقای ضریب ایمنی و امنیت در این فضاها تدوین شده و فرضیه خود را بر این نکته استوار ساخته که ایده دفاع عمقی از طریق ازدیاد لایه­های دفاعی در طول حیات پروژه، حیات حادثه و یا تعدد سامانه­های فعال و غیرفعال به تحقق شرایط ایمن و امن کمک می­کند. تبیین معنایی معیارهای ایمنی و امنیت در طراحی مجموعه­های صنعتی، تبیین ایده دفاع عمقی، تبیین تناسب معیارهای ایمنی و امنیت با ایده دفاع عمقی، سناریوهای عملیاتی­شدن ایمنی و امنیت با دفاع عمقی به انضمام مزایای نسبی به‏کارگیری آن در طراحی، مهمترین محورهای تحقیق حاضر به­شمار می­رود. این تحقیق، ماهیتی تحلیلی داشته و سعی نموده تا از طریق استنتاج­های عقلی به‏‏عمل­آمده بر روی واژگان، دیدگاه­ها و استانداردها بتواند به سوال تحقیق خود پاسخ دهد. یافته­ها مؤید آن است که مطرح‏شدن ایده دفاع عمقی در تمام حوزه­ها اعم از معماری به بالا­رفتن ضریب ایمنی و امنیت در مجموعه­های صنعتی می­انجامد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

پاسخ‌گویی هم‌زمان به ایمنی و امنیت در فرآیند طراحی معماری مجموعه‌های صنعتی با ایده دفاع عمقی

  1. وفامهر، محسن، معماری صنعتی ساختمان، تهران، کتاب فکر نو، 1393.
  2. نوبخت و دیگران، ارزیابی سیستم‌های سازه‌ای صنعتی جهت تأمین اصل تمرکززدایی از تهران، پدافند غیرعامل، سال هشتم، شماره 2، صص. 22-13، 1396.
  3. پهلوانزاده، لیلا، میراث معماری صنعتی معاصر ایران، اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 1392.
  4. بیات، کیومرث، معماری صنعتی، معماری در خدمت صنعت، ماهنامه ساختمان و کامپیوتر، صص. 21-17، 1384.
  5. بیات، کیومرث، آدم‌ها و ربات‌ها در معماری صنعتی، در اندیشه معماران معاصر ایران 1، پدیدآورنده اسماعیل آزادی، تهران، نشر فرهنگ صبا، 1389.
  6. گودینی و دیگران، ارزیابی دانش معماری ایران در زمینه مجموعه‌های صنعتی، به‌ منظور کشف چالش‌ها و ارائه راهبردهای توسعه، باغ نظر، شماره 41، مهر و آبان، صص. 18-5، 1395.
  7. سعیدی و بابک‌نیا، ارائه چارچوبی برای مکان‌یابی مجتمع‌های صنعتی با رویکرد دفاع غیرعامل (مطالعه موردی: کارخانه مس سرچشمه)، همایش سراسری پدافند غیرعامل در علوم و مهندسی با تأکید بر استتار، اختفا و فریب، 1392.
  8. صالحی، امین و دیگران، ارائه مدلی برای رتبه‌بندی شهرک‌های صنعتی براساس شاخص‌های پدافند غیرعامل با استفاده از روش الکتر، مطالعه موردی شهرک‌های صنعتی استان فارس، ششمین کنگره انجمن ژئوپلتیک ایران، 1392.
  9. رهایی، امید، معیارهای مطلوب برای طراحی ساختمان‌های صنعتی با هدف ارتقای تهویه صنعتی عمومی (نمونه موردی: ساختمان تعمیرگاه مرکزی پالایشگاه تهران)، رساله دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، 1389.
  10. رهایی، امید، هویت فرهنگی و اثرات آن بر روش‌های بومی تهویه طبیعی بازار قدیم دزفول، راسته صنعتگران، باغ نظر، شماره 24، سال دهم، صص. 46-39، 1392.
  11. اسدی ملک جهان، فرزانه، مدل‌سازی معماری نیروگاه‌های هسته‌ای آب سبک تحت فشار به منظور ارائه ضوابط و معیارهای طراحی با تأکید بر ملاحظات ایمنی و زینهاری، رساله دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، 1393.
  12. H. Ghafoorifard, et al., “Evaluation of Different Geometric Shapes of the Target Buildings in PWR Nuclear Power Plant for Aircraft Impact,” Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, vol. 4 (S3), pp. 1363-1370, 2014.
  13. بهرامی‌پناه، امیر، طراحی چیدمان، سازماندهی فضایی و ارتباط مناسب بین ساختمان راکتور، ساختمان‏های سیستم ایمنی و ساختمان سوخت در یک نیروگاه APWR، رساله دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، 1394.
  14. بهرامی‌پناه، امیر و دیگران، راهکارهای طراحی معماری به منظور افزایش ایمنی نیروگاه‌ها در برابر پدیده‌های طبیعی، محیطی و رخدادهای درونی، باغ نظر، شماره 32، سال دوازدهم، صص. 116-103، 1394.
  15. فرهمندیان، مجتبی، تدوین و تطبیق اصول دفاع غیر عامل در طراحی معماری ساختمان‌های صنعتی (مطالعه موردی: نیروگاه سیکل ترکیبی)، رساله دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، 1394.
  16. مقررات ملی ساختمان ایران، مبحث دوازدهم، ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا، تهران، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، 1388.
  17. IAEA Safety Series No. SF-1, “Fundamental Safety Principle,” 1385.
  18. ISO 8402, Definitions, http://www.scribd.com/doc/40047151/ISO-8402-1994-ISO-Definitions (accessed 1393/6/27)
  19. Oakes, Charles G., Safety versus Security in Fire Protection Planning, www.AIA.org (accessed 1393/6/4)
  20. مقررات ملی ساختمان ایران، مبحث سوم، حریق، تهران، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، 1388.
  21. UW (University of Washington Environmental Health and Safety), Radiation Safety Manual, Section 7 – ALARA Program, 1378.
  22. هاتف، مهدی، چالش‌ها و چشم‌اندازهای امنیت در فضای مجازی، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، شماره 22، 1388.
  23. IAEA Safety Glossary, “Terminology Used in Nuclear Safety and Radiation Protection,” 2016.
  24. عدالت حقی، میرنصر، محسن نادرپور، راهنمای سیستم مدیریت ایمنی در صنعت حمل ‌و نقل ریلی، تهران: پژوهشکده حمل ‌و نقل، 1385.
  25. https://www.asisonline.org/Pages/default.aspx (accessed 1393/6/21)
  26. ایزدی، محمدسعید، حقی، محمدرضا، ارتقای احساس امنیت در فضاهای عمومی با بهره‌گیری از طراحی شهری، نمونه مطالعه: میدان امام شهر همدان، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، شماره 2، صص. 12-5، 1394.
  27. زیاری، کرامت‌الله، بررسی آسایش و امنیت در محله‌های شهر یزد، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شماره 76، صص. 11-1، 1390.
  28. K. Strom, et al., “The Private Security Industry: A Review of the Definitions,” Available Data Sources, and Paths Moving Forward, 2010. https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/bjs/grants/232781.pdf, (accessed 1393/6/27)
  29. عرفانی، مصطفی، امنیت سایبری در شبکه‌های صنعتی، صنعت هوشمند، سال 15 شماره 8، تهران، انجمن صنفی شرکت‌های اتوماسیون صنعتی، 1391.
  30. TISN (Trusted Information Sharing Network), “Defense in depth,” 1387., http://www.tisn.gov (accessed 1393/6/24)
  31. NIST (National Institute of Standards and Technology), “Guide to Industrial Control Systems (ICS) Security,” Special Publication 800-82, U. S. Department of Commerce, 1390. http://csrc.nist.gov/publications/nistpubs/800-82/SP800-82-final.pdf
  32. J. S. Nigel, “Engineering Project Management,” Blackwell Science, Cornwall, 1381.
  33. IAEA Safety Series No. NS-R-1, “Safety of Nuclear Power plant: 1- design,” 1379.
  34. وفامهر، محسن، مصالح نوین و روش‌های پیشرفته ساخت، تهران، انتشارات چَپَر، 1391.
  35. سلطانزاده، حسین، مقدمه‌ای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، تهران، نشر آبی، 1365.
  36. زرگر، اکبر، درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1387.