خلاء ارتباط مؤثر معماری و پدافند غیرعامل در حوزه آموزش آکادمیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده معماری و شهرسازی

2 دانشگاه تهران- پردیس هنرهای زیبا- دانشکده معماری

چکیده

پدافند غیرعامل نوعی دفاع غیرنظامی است، که به معنای کاهش آسیب‌پذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامات نظامی و صرفاً با بهره‌گیری از فعالیت‌های غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. طراحی دفاعی مسئله جدید و نو نیست. این مسئله از سالیان دور در کشورها مطرح بوده است. در ایران نیز سازمان پدافند غیرعامل در سال ۱۳۸۲ به‌فرمان رهبر انقلاب تأسیس گردید. دفاع و پایداری طرح دو خصوصیت شکل‌دهنده اساسی معماری در پدافند غیرعامل است. در این زمینه لازم است معمار، دفاع (پدافند) را از نظر محتوایی درک کند. اگرچه اهمیت ارتباط دو حوزه‌ معماری و پدافند غیرعامل امری بدیهی است، اما شکاف بزرگ در این مهم، بحث آموزش است که متأسفانه از نگاه دوسویه بین دو مبحث پدافند غیرعامل و معماری در حوزه‌ آکادمیک غفلت شده است. توجه به مباحث مرتبط با معماری، در سال‌های اخیر مد نظر اهل فن در موضوع پدافند غیرعامل قرار گرفته و از سوی دیگر از سال 1388 بحث "معیارها و ضوابط فنی پدافند غیرعامل" به‌صورت پیش‌نویس به مباحث بیست گانه مقررات ملی ساختمان اضافه ‌شده است، که به‌گونه‌ای تنها سند معتبر طراحان در این باب است. بررسی‎ها حاکی از عدم اشراف جامع دانش آموختگان پدافند غیرعامل به حوزه‌ طراحی و معماری است و از طرف دیگر مطالعه عناوین و سرفصل‌های دروس رشته معماری در مقاطع تحصیلی، گرایش‌های مقاطع مختلف و... بیانگر جای خالی پرداخت به موضوع پدافند غیرعامل در رشته‌ معماری بوده که نتیجه آن طراحان و معمارانی است که هیچ‌گونه شناختی از این مهم کسب نکرده‌اند. بازبینی عدم پرداخت به هریک از این دو موضوع در دروس مقاطع مختلف رشته مقابل، آسیب‌ها و چالش‌های پیش رو و ارائه راهکارهایی در خصوص ورود مبحث پدافند غیرعامل به آموزش معماری و بالعکس، مواردی است که در این نوشتار بدان پرداخته‌شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Absence of an Effective Relationship between Architecture and Passive Defense in Academic Fields

نویسندگان [English]

  • - - 1
  • - - 2
1 -
2 -
چکیده [English]

Passive defense is a kind of civil defense, which means reducing vulnerability during crisis. Passive defense is realized without military action and only through civilian, technical and managerial activities. Defensive planning is not a new issue since it has been on the agenda for a long time. In Iran, the Inactive Defense Organization was established in 1382 by the Supreme Leader of the Revolution. Defense and sustainability of design are two factors that form the architecture in passive defense. In this context, the architect must understand the defense from the point of view of the concept and content. Although the importance of linking the two domains of architecture and passive defense is clear, the big gap in this issue is the education debate. Unfortunately, the link between the two issues has been neglected in the academic field. Consideration of architectural issues in recent years has been studied by researchers in the field of passive defense. On the other hand, since 1388, the discussion of "Technical Criteria and Standards of Passive Defense" has been added as a draft to the twenty issues of national building regulations.  This script is the only valid designer document on this topic. Investigations show the lack of awareness of the passive defense graduates in relation to the design and architecture field. On the other hand, studying the titles and courses of architecture at different levels of education, and various perspectives and so on, indicate the lack of addressing the issue of passive defense in the field of architecture. So, the result is the graduation of designers and architects who have no knowledge of this important subject. The prospective of disregarding one of these two topics in the curriculum of the other, damages and challenges ahead, and providing solutions in the field of defining the topic of passive defense in architecture education and vice versa, are the issues discussed in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Architecture
  • Passive Defense
  • Academic field
  1. سعیدی، علی، قزوینه، محمودرضا، مکان‌یابی و طراحی پناهگاه‌های دومنظوره شهری با رویکرد پدافند غیرعامل، فصلنامه علمی– ترویجی پدافند غیرعامل، سال ششم، شماره 1، 1396.##
  2. دفتر مقررات ملی ساختمان ایران، مبحث بیست‌ و یک پدافند غیرعامل، نشر توسعه ایران، 1395.##
  3. فرهمندیان، مجتبی، طراحی شهری و راه­کارهای پدافند غیرعامل ##http://www.manzaronline.com/urban-design-and-passive-defense-strategies.html
    1. “Royal Danish Naval Academy,” Royal Danish Defense College (in Danish). Retrieved 7 January 2016.##
    2. “Woolwich History,” Archived from the original on 2013-08-06.##
  4. انجمن رهروان ارتش

##http://rahrovan-artesh.ir/index.php?/topic/1801

  1. سعیدی، علی، سوادکوهی‎فر، ساسان، شیوا، حسن، ملاحظات دفاع غیرعامل و فناوری‌های زیست‌محیطی سکونت­گاه‌های شهری، فصلنامه علمی­– ترویجی پدافند غیرعامل، سال ششم، شماره 3، 1394.##
  2. رضوانی، علی اصغر، روابط متقابل شهر و روستا، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ پنجم، 1382.##
  3. صفوی همامی، سیدمحمدمهدی، حسینی، سید بهشید، عندلیب، علیرضا، ارزیابی ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی ساختمان‌های مسکونی پایدار در برابر تهدیدات نظامی، مجله راهبرد، شماره 86، 1397.##
  4. جعفری، یونس، پیشینه پدافند غیرعامل در دفاع از سکونتگاه‎های انسانی، ششمین کنگره انجمن ژئوپلتیک ایران پدافند غیرعامل، انجمن ژئوپلتیک ایران، دانشگاه فردوسی مشهد، 1392.##
  5. مرکز مطالعات پدافند غیرعامل کشور

##http://pdrc.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=307

  1. کتابخانه مرکزی باقرالعلوم (ع)

##http://library.ihu.ac.ir/index.jsp?siteid=54&fkeyid=&siteid=54&pageid=6930   

  1. https://online.wlu.ca/landing
  2. سایت مرکز مطالعات سازمان پدافند غیرعامل کشور

##http://pdrc.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=358

  1. I. Nakabayashi, “Urban Planning Based On Disaster Risk,” Assessment: Disaster Management in Metropolitan Area in 21st Century, International Conference Japan, 2009.##
  2. H. Ahmadi, “Urban Planning Role in Reducing the Vulnerability of the City,” Housing and Revolution, 1998.##
  3. حسینی، بهشید، کاملی، محسن، معیارهای پدافند غیرعامل در طراحی معماری ساختمان‌های جمعی شهری، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 15، 1394.##