تبیین مؤلفه‌های خوانش مسیریابی در شرایط الزام به تخلیه اضطراری ساختمان‌ها مورد مطالعاتی: مجموعه خدماتی، تجاری و فرهنگی «ایران مال»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

شناخت مولفه‌های تسهیل‌کننده مسیریابی در زمان تخلیه اضطراری یک ساختمان، (به‌واسطه وقوع حوادثی نظیر آتش‌سوزی گسترده، زلزله و بمب‌گذاری و یا بمباران‌های هوایی ... )، از مهم‌ترین چالش‌هایی است که می‌تواند معماران طراح ساختمان را درگیر خود سازد. تجربه نشان داده است این مسئله به‌ظاهر ساده، چالش‌های جدی را برای طراحان ساختمان ایجاد می‌کند. جدید بودن دانش طراحی پایدار ساختمان‌ها به‌منظور تخلیه اضطراری مؤثر در شرایط بحرانی (غالباً با در زمان آتش‌سوزی گسترده در ساختمان و یا زلزله، بمب‌گذاری و ...) در ایران و تفاوت با پژوهش‌های پیشین به‌علت اضافه شدن فاکتور هراس حرکتی فردی و جمعی که ناشی از عاملی است که منجر به اعلام فرآیند تخلیه اضطراری ساختمان شده است، اهمیت پژوهش حاضر را اثبات می‌نماید. در این مقاله از روش تحقیق کیفی- مشاهدات- ثبت وقایع استفاده‌ شده، این روش بر اساس مشاهده، ثبت و استنتاج داده‌های رفتاری افراد در هنگام تخلیه اضطراری ساختمان شکل‌گرفته است. یافته‌های مستخرج از پژوهش خروج اضطراری از یک ساختمان را به چهار فاکتور اصلی، «تبعیت از حرکت اصلی توده حاضر در ساختمان»، «بازگشت و خروج از ساختمان صرفاً از همان مسیری که فرد وارد ساختمان شده است»، «تبعیت از علائم خروج اضطراری» و درنهایت «درنگ، درماندگی و یا انتظار» برای فرارسیدن منوط می‌کند. با کمک این راهکارها و کشف آن‌چه انسان‌ها در حین مسیریابی اضطراری به آن توجه دارند، می‌توان به اصول طراحی صحیح مسیر تخلیه خروج اضطراری ساختمان دست‌یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining Path-Finding Elements in Emergency Evacuation of Buildings-Case Study: IRAN MALL Cultural, Commercial and Service Complex

نویسندگان [English]

  • V. Bahrami 1
  • I. Etessam 2
  • A. Shahcheragi 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 , Professor, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University,
چکیده [English]

Recognition of the elements that facilitate path-finding in emergency evacuation of a building (in the occurrence of events such as fire, earthquake, bombing or air bombardment and so on) is the main challenge which the architects face. Experience has proved that although this matter appears simple, it actually causes serious challenges for the building designers. The importance of this research is emphasized by two factors. First the novelty of the sustainable building design for effective emergency evacuation in critical conditions in Iran (often in the cases of extensive fire or earthquake, bombardment and so on). Second, the differences between this research and the previous ones, being the additional factor of individual and group panic-stricken movement in emergency evacuation of buildings. This research has utilized the qualitative research method in combination with observations and recording events. This method is based on observing and recording the behavior of people in emergency evacuation, and deducing from the data obtained therein. The results have shown that the emergency evacuation of a building is dependent on four main factors including: “following the main direction of exiting-crowd movement”, “exiting the building from the door of entrance”, “following the signs for emergency exit”, and finally “the hesitancy, helplessness or anticipation of help”. Considering these procedures and what the human beings consider in emergency path-finding, can lead to the appropriate path design principles in the case of emergency evacuation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Path-Finding
  • Path-Finding Procedure
  • Escape
  • Route Reading
  • Emergency Evacuation
[1]     پدافند غیرعامل در یک نگاه، دبیرخانه ستاد بزرگداشت هفته پدافند غیرعامل، سازمان پدافند غیرعامل  کشور، 1398.##
[2]     مبحث بیست و یکم مقررات ملی ساختمان، پدافند غیرعامل، دفتر مقررات ملی ساختمان، وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان، 1396.##
[3]     به تاش، آقا بابایی، مفاهیم پدافند غیرعامل در مدیریت شهری با تأکید بر شهر تهران، مرکز مطالعه و برنامه‌ریزی شهر تهران، مجله دانش شهر، شماره 37، 1394.##
[4]     فرشی، ثقفی، مدیریت مراکز درمانی در بحران، مجله دانشکده پرستاری ارتش جمهوری اسلامی ایران، سال دهم، شماره 2، 1389.##
[5]     حسینی امینی، کاربرد پدافند غیرعامل در برنامه‌ریزی مسکن شهری، مجله مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال ششم، شماره پانزدهم، 1393.##
[6]      عزیزی، اسدی، تحلیلی بار ریخت شناسایی مجتمع‌های تجاری مطالعه موردی: مجتمع تجاری کوروش، منطقه 5 تهران. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری، شماره 8، صص. 66 - 55، 1396.##
[7]     حسینی امینی، اسدی، برنافر، صالح، ارزیابی ساختار شهر لنگرود جهت برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل، نشریه تحفیفات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 15، شماره 18، 1389.##
[8]     G. R Jalali and S. J. Hashemi, “Passive Defense Regulations in the Mirror,” The Passive Defense Organization, 2010.##
[9]     J. S. R. Jang, “Fuzzy Modeling Using Generalized Neural Networks and Kalman Filter Algorithm (PDF),” Proceedings of the 9th National Conference on Artificial Intelligence, Anaheim, CA, USA, vol. 2, pp. 762–767, July 1991.##
[10]  J. S. R. Jang, “ANFIS: adaptive-network-based fuzzy inference system,” IEEE Transactions on Systems, Man and Cybernetics, vol. 23, no. 3, 1993. doi:10.1109/21.256541.##
[11]  J. S. Mizutani, “Neuro-Fuzzy and Soft Computing,” Prentice Hall, pp. 335–368, 1977. ISBN 0-13-261066-3.##
[12]  D. Christopherson, “Stuctural Defense,” UK Ministry of Home Security, Civil Defence Research Committee Paper RC 450, 2006.##
[13]   سعیدی، علی، قزوینه، محمود رضا، مکان‌یابی و طراحی پناهگاه­­های دومنظوره شهری بارویکرد پدافند غیرعامل مورد مطالعاتی شهر کرمانشاه، فصلنامه علمی ترویجی پدافند غیرعامل، سال 8، شماره 1، صص.  58 - 48، 1396.##
 [14]    حسینی، سید بهشید، کاملی، محسن، معیارهای پدافند غیرعامل در طراحی معماری ساختمان جمعی شهری، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 15، صص. 31-7، 1394.##