مکان‌یابی و طراحی پارک‌های جنگلی چند منظوره با رعایت الزامات پدافند غیرعامل (نمونه موردی منطقه 4 تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 دانشگاه صنعتی مالک اشتر،تهران

3 هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

چکیده

وقوع مخاطرات طبیعی در شهرها و آثار مخربی که بر جای می‌گذارند کشورها را برآن داشته تا در طرح‌های امداد و اسکان موقت و درجهت کاهش آسیب‌های ناشی از آن، برنامه‌ریزی و مدیریت این حوادث را مورد توجه جدی قراردهند. با توجه به افزایش جمعیت کلانشهرها، صنعتی شدن، ترافیک شهری و تراکم کالبدی، یکی از مهم‌ترین موضوعاتى که باید در طراحى و برنامه‌ریزى شهرها براى فراهم نمودن ایمنى و امنیت شهروندان مد نظر قرار گیرد، طرح‌های کاربردی و چند منظوره و رعایت ملاحظات و اصول پدافند غیر‌عامل است که به میزان زیادی از شدت و گستردگی خسارات و تلفات ناشی از خطرات می‌کاهد. پارک‌های شهری و پارک‌های جنگلی یکی از محل‌های تفرجگاهی شهری است که میتوان با برنامه‌ریزی مناسب از یک‌سو امکان تفریح، فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی، تامین نیازهای روان شناختی و آرامش جامعه در حالت عادی و از سوی دیگر تامین فضای مناسب برای اسکان موقت، انبار، امداد ‌رسانی و تامین امنیت پایدار در شرایط اضطرار و زمان بحران را فراهم آورد. در این تحقیق سعی بر طراحی پارک‌های جنگلی متناسب با اهداف پدافند غیر عامل به‌صورت چند منظوره و با قابلیت اسکان ساکنین در شرایط اضطرار شده است. هدف این پژوهش بهره‌برداری از فضای سبز شهری و استفاده از طرح امداد و اسکان در شرایط اضطرار به منظور بالا بردن قابلیت استفاده از فضای سبز در زمان بحران، استفاده از محل‌هایی برای نگهداری و انبار مواد غذایی و تجهیزات امداد و نجات، افزایش ایمنی و امنیت پارک برای جلوگیری از بزه‌کاری به‌منظور حفاظت از محل‌های در نظر گرفته شده برای اسکان موقت می‌باشد. این تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می‌باشد و برای جمع‌آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده میدانی و عینی استفاده شده است. پس از انجام مطالعات و بررسی شاخص‌های موثر در مکان یابی، با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری و پیاده‌سازی آن در نرم‌افزار متلب، محدوده پاسداران به‌عنوان مناسب ترین مکان استخراج و بر روی نرم‌افزار google map مشخص گردیده است. همچنین با استفاده از نرم‌افزار AUTOCAD، پارکی متناسب با الزامات و اصول پدافند غیر‌عامل، طراحی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Design and Location Assignment of Multi-Purpose Forest Parks with Passive Defense Requirements (Case study of Tehran: Region no.4)

نویسندگان [English]

  • golnaz hajimoradi 1
  • Armin Rajabpoor 2
  • habibolah sahami 3
1 Malek Ashtar University of Technology
2 Malek Ashtar University of Technology
3 Faculty of Malek Ashtar University of Technology
چکیده [English]

Amongst the most important issues ensuring the safety and security of citizens and reducing the crisis in cities, are practical and multi-purpose plans in which passive defense considerations and principles are observed. These plans reduce the severity and extent of damage and loss due to hazards. Forest parks are the type of urban recreation areas that with proper planning, provide space for recreation, cultural and educational activities, to meet the psychological needs and peace of society in normal conditions, and offer suitable space for temporary housing, warehousing, relief operations, and sustainable security in the time of emergencies and crisis. In this research, an attempt has been made to design forest parks in accordance with the objectives of passive defense, using plants and natural features and artificial elements, with the possibility of housing in emergency conditions. The purpose of this design is to utilize the urban green space and use the relief and housing plan in emergency situations to increase the ability to use green space in times of crisis and use places for safe keeping and storage of food and rescue equipment. This research is applied research in terms of descriptive-analytical nature and library studies, field observation and objective have been used to collect information. After conducting studies and investigating the factors effective in location assignment, and also implementing the colonial competitive algorithm in Matlab software, the Pasdaran district is identified as the most suitable location and marked on the google map software. Applying the results of the research and taking into account the general and defensive requirements, a park is designed using AUTOCAD software.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Design
  • Architecture
  • Passive Defense
  • Park
  • Crisis Management

Smiley face

[1] ایرانی بهبهانی، هما و رازی مفتخر، نرمین (1384)، طراحی پایدار توسعه پارک جنگلی شیخ تپه ارومیه، مجله محیط شناسی،
صص 104- 89.##
[2] احمدیوسفی، حامد و شمسایی زفرقندی، فتح الله و هاشمی فشارکی، سیدجواد(1399)، شناسایی نقش و ظرفیت سامانه مترو در تخلیه اضطراری شهر تهران و ارائه راهکارهای مدیریت بحران، نشریه علمی پدافند غیرعامل، سال یازدهم، شماره2، صص14-1.##
[3] خمر، غلامعلی و شاه مرادی، لقمان و حیدری تاشه کبود (1392)، معیارهای مکان پارک‌یابی‌های شهری برای ارتقاء محیط اجتماعی، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، صص 134- 117.##
[4] تقوایی، مسعود و کیومرثی، حسین (1392) ، تحلیل فضایی و مکان‌یابی بهینه پارک های شهری با استفاده از GIS، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، صص 74- 55.##
[5] پورخباز، حمیدرضا و جوانمردی، سعیده (1393)، تعیین غلظت و منبع انتشار فلزات سمی در هوای نواحی شهری (مطالعه موردی مشهد)، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دوره55، شماره 3، صص 216-207.##
[6] آریان، وحید و ماجدی، حمید و سعیده زرآبادی، زهرا سادات (1395)، تبیین راهنمای طراحی فضاهای شهری امن به منظور ارتقاء ارزش املاک، نشریه علمی- پژوهشی شهر ایمن.##
[7] حاجی مرادی، گلناز و رجب پور، آرمین و مدیری، مهدی (1399)، بررسی و انتخاب بهینه سرپناه‌های موقت قابل حمل به منظور اسکان امدادی در زمان بحران با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری، نشریه علمی پژوهشی شهرتاب آور.##
[8] قدس ولی، مهستی و بزازی، کامران و نادری، هادی و شمسی، حسین (۱۳۹۶)، ارزیابی وضعیت پارک های موجود در شهر گرگان از دیدگاه پدافند غیرعامل، فصلنامه دانش انتظامی گلستان، سال دهم، شماره3.##
[9] زینلی، محمد جواد و محمدرضاپور، ام البنی و فروغی، فرید(1394)، مقایسه الگوریتم های رقابت استعماری و جامعه مورچگان برای بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد درودزن با رویکرد اعمال قیود زنجیره‌ای، نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک جلد بیست و دو، شماره6 .##
 [10] آریان، وحید و ماجدی، حمید و سعیده زرآبادی، زهرا سادات(1395)، تبیین راهنمای طراحی فضاهای شهری امن به منظور ارتقاء ارزش املاک، نشریه ی علمی- پژوهشی شهر ایمن.##
[11] جهان بین، رضا (1391)، جایگاه کاربری فضای سبز در برنامه‌ریزی شهری مطالعه موردی: شهر تبریز، دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط زیست.##
 [12] بهرام سلطانی، کامبیز، مبانی معماری فضای سبز شهری، انتشارات دید، 1384، ص 144.##
[13] مجنونیان، هنریک (1374)، مباحثی پیرامون پارک‌ها و فضای سبز و تفرجگاه‌ها، سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران.##
[14] معاونت آموزشی جهاد دانشگاهی (1386)، اصول و قوانین برنامه‌ریزی فضای سبز شهری، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.##
 [15] سعیدنیا، احمد (1383) کتاب سبز شهرداری‌ها، جلد 9، فضای سـبز شـهری، انتشـارات سـازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور .##
 [16] امینائی، مجید(1396)، ملاحظات طراحی فضاهای سبز شهری از منظر پدافند غیر عامل (با تاکید بر پارک شهری)، جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر.##
[17] فرزام شاد، مصطفی و عراقی زاده، مجتبی(1391)، مبانی برنامه ریزی و طراحی شهر امن از منظر پدافند غیرعامل، اصفهان: علم آفرین: همای رحمت.##
[18] ایران نژاد پاریزی، محمد حسین و تجملیان ،مهدیه(1390)، بوستان‌ها و فضای سبز شهری، انتشارات دانشگاه یزد.##
[19] آجیلیان ممتاز، شیما و ناعمی، فائزه و قدمگاهی، نرگس (1392)، بررسی اهمیت فضاهای سبز شهری در جهت رسیدن به اهداف توسعه ی پایدار، معماری و شهرسازی و توسعه ی پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار.##
 [20] شهرداری کلانشهر تبریز، مرکز مطالعات، برنامه ریزی و پژوهش، rpc.tabriz.ir.##