بررسی معیارهای پدافند غیرعامل در اجرای سازه های ایستگاه مترو (مطالعه موردی: ایستگاه A09 (میدان مطهری) پروژه خط A مترو قم)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معاونت فنی سازمان قطار شهری قم ، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

3 دانشجوی دکتری و مدیرعامل سازمان قطار شهری قم ، قم، ایران

4 استادیار دانشگاه قم ، قم، ایران

چکیده

امروزه پدافند غیرعامل در کنار پدافند عامل یکی از سامانه­های تامین امنیت سکونتگاه­ها می­باشد که مورد توجه دست اندرکاران شهری قرار گرفته است. پناهگاه­های زیرزمینی به عنوان یکی از مصادیق عمده­ی پدافند غیرعامل از جمله­ی آن­هاست. پناهگاه­های زیرزمینی زمانی اهمیت خود را بیشتر نشان می­دهند که ساختارهای زیرسطحی چون خطوط مترو و فضاهایی چون زیر زمین فروشگاه­ها و مراکز خرید به عنوان عناصر موجود شهری در ساختار فضایی شهر تعریف شده باشند. هدف اصلی در تحقیق حاضر که با استفاده از مطالعات اسنادی و تحقیقات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی و تجربیات پروژه های مشابه صورت گرفته است،  بررسی و شناسایی شاخص­های تاثیرگذار در مکان­یابی ایستگاه­های مترو قم و سپس دسته بندی آن­ها بوده است. همچنین الزامات پدافندی بطور کامل در اجرای قسمت­های مختلف لیست گردیده و امتیازبندی شده است. با بررسی­های انجام شده، تهدیدات تروریستی با نمره 49 تهدید اول در ایستگاه A09 محسوب      می­گردد. در خط A مترو قم و ایستگاه A09 محل و تعداد ورودی­ها به درستی انتخاب شده و اقدامات لازم جهت پدافندی بودن ایستگاه با توجه به امتیازات داده شده مثبت می باشد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که مکان­یابی ایستگاه تعیین شده بر اساس ملاحظات پدافند غیرعامل با مکان­های تعیین شده از نظر فنی و معیارهای شهری منطبق بوده و معیارهای ورودی­های ایستگاه، تونل و الزامات مربوط به خروجی اضطراری مطابق موارد پدافندی بطور کامل رعایت گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Passive Defense Criteria in the Construction of Metro Station Structures (Case study: Station A09 (Motahari Square) Qom Metro Line A Project)

نویسندگان [English]

  • emad moeini 1
  • Seyed Mohammad Reza Hasani 2
  • mohammad reza Angoshtbaf 3
  • masoud mahmoudabadi 4
1 Head of the Supervision Department of the Urban Train Organization of Qom Municipality
2 babol
3 CEO of Qom City Train Organization
4 QOM
چکیده [English]

The main purpose of this paper is to develop a design guide for locating underground urban shelters based on the criteria that are used in the passive defense. Today, the passive defense alongside the defense is one of the security systems for residential settlements of interest to urban planners; underground shelters are one of the main examples of the passive defense among them. Underground shelters once more emphasize that sub-surface structures such as subway lines and spaces such as underground shops and shopping centers are defined as urban elements in the urban spatial structure.The multiple uses of metro stations, both in times of peace and in times of crisis, have increased their functional importance. Metro stations will be used as shelters in war, but in terrorist attacks, they will be considered as a place to kill people. In order to preserve human capital and reduce the vulnerability of people and places as much as possible, it is necessary to examine these cases and consider the effective role of passive defense in showing the subway station as a safe haven in crisis situations and creating a safe place. Therefore, by applying non-active defense in the metro station, the crisis can be better controlled to some extent and the metro station can be considered as a strategic and busy place to establish security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive Defense Requirements
  • Metro Station
  • Qom Metro Line A
  • Smart Risk
  • Station A09

Smiley face

  • توکلی، مهدی، رزمی، عیاس، اصول و میانی پدافند غیرعامل، تهران.6930 ، انتشارات آتی نگر، چاپ اول ، صفحه98، 1392.
  • هاشمی فشارکی، سید سواد ، شکییا منش، امیر، طراحی شهری از منظر دفاع غیرعامل، تهران، انتشارات بوستان حمید، چاپ اول ، صفحه87، 1390.
  • Dehghani, “Subway Station, Public Shelter,”Passive Defense Organization Base, 2012. (In Persian)
  • Nematollahi and Dias, “Three-dimensional numerical simulation of pile-twin tunnels interaction–Case of the Shiraz subway line,” Tunnelling and Underground Space Technology, pp. 75-88, 2019.
  • غضنفری، مصطفی، آسیب شناسی ایستگاه­های مترو در برابر تهدیدات انسان ساخت و ارایه راهکارهای کاهش آسیب پذیری،. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، 1392.
  • احمد یوسفی، حامد، شمسایی زفرقندی، فتح الله، هاشمی فشارکی، سیدجواد، " شناسایی نقش و ظرفیت سامانه مترو در تخلیه اضطراری شهر تهران و ارائه راه کارهای مدیریت بحران"، مجله علمی پدافند غیرعامل، شماره 42، صفحات 1-14، 1399.
  • Jalali Farahani, F. Shamsayi Zafarghandi, M. Ghazanfari, and A. Ghanbari Nasab, “Man-made threats determination and ranking for the main parts of the subway stations,” Journal of Emergency Management 2, 65-75, 2014.
  • M. Mahmoudi, “The necessity of urban space design around subway entrances in Tehran,” Honar-Ha-Ye-Ziba 19, 2004.
  • Kameli et al, “Requirements of Passive Defense in Metro Stations,” Marvdasht Urban Planning Quarterly, no. 28, 2017
  • Kamlei, “Designing of Metro Station Approach of Passive Defense in the Time of Crisis,” Master's Thesis for Architecture, Bandar Abbas University, 2013.
  • Shamshahi Zafarqandi, “Underground spaces and multipurpose city functions and shelter with passive defense,” The first scientific conference on Urbanism and Architecture approach of passive defense, Malek Ashtar University, 2011.
  • موسوی مبارکه، پدرام، خزائی، صفا، "مکان­یابی ایستگاه­های مترو  براساس اصول پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه 13شهر اصفهان)"، مجله علمی پدافند غیرعامل، شماره 34(2)، صفحات 49-60، 1396.
  • حاجی کاظمی، فرشته، عبدالله­زاده طرف، اکبر، "اولویت بندی ایستگاه­های مترو شهری به عنوان پناهگاه­های زیرزمینی براساس اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: 6 ایستگاه مرکزی خط 1 و 2 متروی تبریز)"، مجله علمی پدافند غیرعامل، شماره 3 (35)، صفحات 35-46، 1397.
  • روستایی، سعید، بهبود فرایند مکان یابی پناهگاه­های چندمنظوره شهری مطالعه موردی منطقه یک شهرداری تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اما حسین (ع)، 1392.
  • رئوفت، محمدرضا، علی آبادی، محمد، مغاره، محمدرضا. "بررسی تمهیدات پدافند غیرعامل در طراحی معماری ایستگاه­های مترو، "سومین همایش ملی پدافند غیرعامل در عمران"، معماری و توسعه شهری پایدار، تهران، 1382.
  • کاملی، محسن، حسینی امینی، حسن، سلمی، اسداله، حسینی، سیدباقر، "الزامات پدافند غیرعامل در طراحی ایستگاه­های مترو با استفاده از تکنیک دلفی"، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، تهران، شماره 28، صفحات 45-60، 1396.
  • https://www.ncc.gov.ir/fa
  • آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله (استاندارد 2800)، ویرایش سوم، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی، 1384.